LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen
LUNAK
WELKE KLEUR HEEFT DE ZWARTE DOOS ?

Iedereen heeft al wel eens gehoord van de zwarte doos in een vliegtuig. Dit apparaat registreert onder andere de gesprekken in de cockpit (Cockpit Voice Recorders in het jargon CVR genoemd).
Bijkomend is er de Flight Data Recorder (FDR) die een aantal gegevens opneemt met betrekking tot het gedrag van het vliegtuig tijdens de vlucht bv : tijd - hoogte - snelheid - brandstof - enz.
De zwarte dozen worden overwegend in het achterste gedeelte van het toestel bewaard (staart) om reden dat dit de plaats is die meestal de minste schade oploopt bij crashes.
Omdat de dozen een onmisbare hulp zijn bij de analyse naar de oorzaak van een crash is het van belang dat ze onmiddellijk worden gevonden.
Dit is dan ook de reden waarom de zwarte dozen fel rood-oranje gekleurd zijn opdat ze zouden opvallen tussen de brokstukken bij een crash boven land. Zij beschikken tevens over radiobakens die, zij het beperkt in tijd, een signaal uitzenden wanneer het apparaat bij een crash in contact met water zou komen bv bij een crash boven zee.
De meningen lopen uiteen waarom men deze toestellen "zwarte dozen" noemt. Sommigen beweren dat men vroeger (periode WO II) apparaten meenam op militaire vluchten waarbij geheime communicatie (radartechnologie) werd opgeslagen. Omwille van het geheim dat ze in zich droegen werden ze zwarte dozen genoemd. Anderen geven als uitleg dat de piloten zelf deze toestellen zo noem(d)en omdat zij eventuele menselijke fouten van de bemanningen registreerden die anders, zonder de aanwezigheid van de recorders, nooit aan het licht zouden komen. Hierdoor kon de fabrikant van het vliegtuig de verantwoordelijkheid van de hand wijzen wanneer uit de gegevens zou blijken dat de piloten aan de basis lagen van een crash en niet een mankement aan het vliegtuig. Een andere  stelling is dat de "black box" zo werd genoemd omdat het een geheimzinnnig apparaat betrof waarvan men aanvankelijk niet wist hoe het er van binnen uitzag en waarvoor het diende.
Karel Vervoort liet me recent weten dat vroeger de elektronische/elektrische modules altijd zwart gelakt waren, vandaar ...
Hieronder enkele voorbeelden van (al wat oudere) Flight Data Recorders en een Cockpit Voice Recorder.

(Artikel en foto : Jef)