LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen
LUNAK
HONSEM EN HET SKELETVLIEGTUIG
Vliegtuigenthousiasten kennen allemaal het vliegveld van Beauvechain, een militaire basis waar vanaf het einde van de 2e Wereldoorlog zowat alle types jachtvliegtuigen van de Belgische Luchtmacht gestationeerd geweest zijn. Heden ten dage is Beauvechain nog steeds in gebruik voor de opleiding van onze militaire piloten en als helikopterbasis voor de Agusta A109 en de NH-90.
Veel minder gekend is het feit dat de uitbouw van deze basis tijdens de 2e Wereldoorlog plaatsvond in opdracht van de Luftwaffe en dat het toen bekend stond als “Le Culot”. Nog veel minder gekend is de geschiedenis van het “andere” vliegveld van Beauvechain, ten noordoosten van het huidige vliegveld op het Sint-Ermelindisveld tussen Meldert en Beauvechain. Aanvankelijk stond dit vliegveld bekend als “Les Burettes”, naar de gelijknamige gemeente ten westen van het terrein - net als Le Culot werd het door de Belgische Aviation Militaire als hulpvliegveld aangelegd.
De reden voor het ontstaan van het vliegveld van Les Burettes was het besef, halfweg de jaren ‘30, dat de bestaande militaire vliegvelden bij een nieuw conflict erg kwetsbaar waren. Aangezien het bestaan van deze vliegvelden geenszins een geheim was zouden ze onvermijdelijk het doelwit worden van een binnenvallende vijand. De legerleiding bedacht het plan waarbij een aantal hulpvliegvelden dienden aangelegd te worden : landingsstroken met een minimum aan infrastructuur, maar bruikbaar als uitwijkvliegveld indien nodig. Het minimum aan infrastructuur zou er tevens moeten voor zorgen dat hun bestaan zo lang mogelijk geheim zou blijven voor de vijand. Zo onstonden de hulpvliegvelden van o.a. Aalter, Belsele (terrein 37), Duras, Vissenaken, Le Culot (terrein 25) en Les Burettes (terrein 21). Van geheimhouding was echter al snel geen sprake meer want door de diverse maneuvers en alarmoefeningen in de late jaren ‘30, waarbij uiteraard ook vanaf de hulpvliegvelden werd gevlogen, werd het bestaan hiervan algemeen bekend. O.a. Gloster Gladiators van 1/I/2 (2e Regiment, 1e Groep, 1e Escadrille) en Hawker Hurricanes van 2/I/2 (2e Regiment, 1e Groep, 2e Escadrille) deden hierbij Les Burettes aan.
Bij de Duitse inval op 10 mei 1940 werden de meeste Belgische vliegvelden gebombardeerd, dikwijls voordat de aldaar gestationeerde vliegtuigen konden opstijgen om zich te ontplooien naar de hulpvliegvelden. Slechts 2 Hawker Hurricanes en 12 Gloster Gladiators konden aan de slachting op Schaffen ontsnappen en een onderkomen zoeken op Les Burettes, om er nagenoeg allemaal vernietigd te worden bij twee opeenvolgende Duitse aanvallen van 11 mei.
Bij de Duitse bezetting van de streek nam III/JG26 uitgerust met Messerschmitt Bf109E’s Les Burettes in gebruik tussen 17 en 27 mei 1940, om daarna uit te wijken naar het qua bodemgesteldheid beter geschikte Le Culot. Dit laatste veld zou al snel uitgebouwd worden tot een volwaardig vliegveld terwijl Les Burettes ingericht werd als schijnvliegveld. Toch waren de geallieerde bombardementen op Le Culot zo intens dat de Luftwaffe moest besluiten om Les Burettes weer in gebruik te nemen als “echt” vliegveld. De nodige infrastructuur was reeds ten dele beschikbaar dankzij de eerdere uitbouw van Les Burettes als schijnvliegveld, met taxiwegen in de buurt van de dorpen Honsem, Bierbeek en Meldert. Als bescherming voor de vliegtuigen waren “avioles” voorzien, aarden wallen die langs 3 zijden het vliegtuig afschermden voor de gevolgen van ontploffende bommen in de onmiddellijke omgeving.
Na de bevrijding werden zowel Le Culot als Les Burettes door de Amerikanen in gebruik genomen, waarbij Les Burettes officieel als Y-10 aangeduid werd maar ook bekend stond als Le Culot East. De eerste toestellen die op Les Burettes operationeel werden waren F-6 Mustang fotoverkenners, later volgden F-5 Lightning verkenners.
In februari 1946 kwam officieel een einde aan het bestaan van Les Burettes als vliegveld. De terreinen werden weer in gebruik genomen voor de landbouw en geleidelijk aan werden de gebetonneerde taxiwegen opgebroken. Heden ten dage zijn er nog slechts enkele zwaar gehavende stukken beton en de resten van enkele avioles aanwezig als zichtbare getuigen van een bewogen periode in de wereldgeschiedenis.
Tot zover de beknopte historie van het vergeten vliegveld van Les Burettes… Alhoewel, zo “vergeten” is het niet. In november 2021 werd in een deels gerestaureerde aviole een “spookvliegtuig” als monument ingehuldigd. Een Renard R.31 verkenningsvliegtuig werd volledig op ware grootte nagebouwd als skelet, gebruikmakend van 3D-geprinte elementen op een stevige buisstructuur. De replica werd volledig uitgewerkt door de Leuvense firma Materialise, die gespecialiseerd is in professionele 3D-printing. Het eindresultaat is bijzonder goed geslaagd en geeft heel getrouw de vormen weer van de R.31. De keuze van de Renard R.31 als skeletvliegtuig is trouwens behalve als blijvende herinnering aan het voormalige vliegveld tevens een eerbetoon aan de verdwenen Belgische luchtvaartindustrie.
Een dikke proficiat voor iedereen die zich heeft ingezet om dit stuk vergeten geschiedenis weer tastbaar te maken. Bedankt !
(Tekst & Foto’s : Guido Van Roy)
Klik op de foto hierna en ontdek de knappe beeldmontage bij het artikel van Guido.
Vliegtuigenthousiasten kennen allemaal het vliegveld van Beauvechain, een militaire basis waar vanaf het einde van de 2e Wereldoorlog zowat alle types jachtvliegtuigen van de Belgische Luchtmacht gestationeerd geweest zijn. Heden ten dage is Beauvechain nog steeds in gebruik voor de opleiding van onze militaire piloten en als helikopterbasis voor de Agusta A109 en de NH-90.
Veel minder gekend is het feit dat de uitbouw van deze basis tijdens de 2e Wereldoorlog plaatsvond in opdracht van de Luftwaffe en dat het toen bekend stond als “Le Culot”. Nog veel minder gekend is de geschiedenis van het “andere” vliegveld van Beauvechain, ten noordoosten van het huidige vliegveld op het Sint-Ermelindisveld tussen Meldert en Beauvechain. Aanvankelijk stond dit vliegveld bekend als “Les Burettes”, naar de gelijknamige gemeente ten westen van het terrein - net als Le Culot werd het door de Belgische Aviation Militaire als hulpvliegveld aangelegd.
De reden voor het ontstaan van het vliegveld van Les Burettes was het besef, halfweg de jaren ‘30, dat de bestaande militaire vliegvelden bij een nieuw conflict erg kwetsbaar waren. Aangezien het bestaan van deze vliegvelden geenszins een geheim was zouden ze onvermijdelijk het doelwit worden van een binnenvallende vijand. De legerleiding bedacht het plan waarbij een aantal hulpvliegvelden dienden aangelegd te worden : landingsstroken met een minimum aan infrastructuur, maar bruikbaar als uitwijkvliegveld indien nodig. Het minimum aan infrastructuur zou er tevens moeten voor zorgen dat hun bestaan zo lang mogelijk geheim zou blijven voor de vijand. Zo onstonden de hulpvliegvelden van o.a. Aalter, Belsele (terrein 37), Duras, Vissenaken, Le Culot (terrein 25) en Les Burettes (terrein 21). Van geheimhouding was echter al snel geen sprake meer want door de diverse maneuvers en alarmoefeningen in de late jaren ‘30, waarbij uiteraard ook vanaf de hulpvliegvelden werd gevlogen, werd het bestaan hiervan algemeen bekend. O.a. Gloster Gladiators van 1/I/2 (2e Regiment, 1e Groep, 1e Escadrille) en Hawker Hurricanes van 2/I/2 (2e Regiment, 1e Groep, 2e Escadrille) deden hierbij Les Burettes aan.
Bij de Duitse inval op 10 mei 1940 werden de meeste Belgische vliegvelden gebombardeerd, dikwijls voordat de aldaar gestationeerde vliegtuigen konden opstijgen om zich te ontplooien naar de hulpvliegvelden. Slechts 2 Hawker Hurricanes en 12 Gloster Gladiators konden aan de slachting op Schaffen ontsnappen en een onderkomen zoeken op Les Burettes, om er nagenoeg allemaal vernietigd te worden bij twee opeenvolgende Duitse aanvallen van 11 mei.
Bij de Duitse bezetting van de streek nam III/JG26 uitgerust met Messerschmitt Bf109E’s Les Burettes in gebruik tussen 17 en 27 mei 1940, om daarna uit te wijken naar het qua bodemgesteldheid beter geschikte Le Culot. Dit laatste veld zou al snel uitgebouwd worden tot een volwaardig vliegveld terwijl Les Burettes ingericht werd als schijnvliegveld. Toch waren de geallieerde bombardementen op Le Culot zo intens dat de Luftwaffe moest besluiten om Les Burettes weer in gebruik te nemen als “echt” vliegveld. De nodige infrastructuur was reeds ten dele beschikbaar dankzij de eerdere uitbouw van Les Burettes als schijnvliegveld, met taxiwegen in de buurt van de dorpen Honsem, Bierbeek en Meldert. Als bescherming voor de vliegtuigen waren “avioles” voorzien, aarden wallen die langs 3 zijden het vliegtuig afschermden voor de gevolgen van ontploffende bommen in de onmiddellijke omgeving.
Na de bevrijding werden zowel Le Culot als Les Burettes door de Amerikanen in gebruik genomen, waarbij Les Burettes officieel als Y-10 aangeduid werd maar ook bekend stond als Le Culot East. De eerste toestellen die op Les Burettes operationeel werden waren F-6 Mustang fotoverkenners, later volgden F-5 Lightning verkenners.
In februari 1946 kwam officieel een einde aan het bestaan van Les Burettes als vliegveld. De terreinen werden weer in gebruik genomen voor de landbouw en geleidelijk aan werden de gebetonneerde taxiwegen opgebroken. Heden ten dage zijn er nog slechts enkele zwaar gehavende stukken beton en de resten van enkele avioles aanwezig als zichtbare getuigen van een bewogen periode in de wereldgeschiedenis.
Tot zover de beknopte historie van het vergeten vliegveld van Les Burettes… Alhoewel, zo “vergeten” is het niet. In november 2021 werd in een deels gerestaureerde aviole een “spookvliegtuig” als monument ingehuldigd. Een Renard R.31 verkenningsvliegtuig werd volledig op ware grootte nagebouwd als skelet, gebruikmakend van 3D-geprinte elementen op een stevige buisstructuur. De replica werd volledig uitgewerkt door de Leuvense firma Materialise, die gespecialiseerd is in professionele 3D-printing. Het eindresultaat is bijzonder goed geslaagd en geeft heel getrouw de vormen weer van de R.31. De keuze van de Renard R.31 als skeletvliegtuig is trouwens behalve als blijvende herinnering aan het voormalige vliegveld tevens een eerbetoon aan de verdwenen Belgische luchtvaartindustrie.
Een dikke proficiat voor iedereen die zich heeft ingezet om dit stuk vergeten geschiedenis weer tastbaar te maken. Bedankt !
(Tekst & Foto’s : Guido Van Roy)
Klik op de foto hierna en ontdek de knappe beeldmontage bij het artikel van Guido.
