LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen
LUNAK
KARTONMODELBOUW
Bij het lezen van de titel zie ik al meteen een aantal gefronste wenkbrauwen. Modelbouw, ok… maar karton ? Ik had ook serieuze twijfels toen ik min of meer bij toeval op internet enkele gratis downloadbare vliegtuigmodellen vond. Men weze gewaarschuwd : knip en plak uw eerste model in elkaar en je bent vertrokken voor vele (vele !) uurtjes knutselplezier !
Maar wat moet je je nu van kartonmodelbouw eigenlijk voorstellen ? Kort gezegd : dit varieert van supersimpel en nauwelijks de naam schaalmodel waardig, tot supergedetailleerd en amper te onderscheiden van de betere plastic bouwdozen. Concreet bestaat een kartonmodel uit 1 of meerdere bouwplaten, waarop alle benodigde onderdelen (meestal) voorgekleurd afgedrukt staan. Nauwkeurig uitknippen, op de juiste manier plooien en vormgeven, spaarzaam lijm aanbrengen, geduld aan de dag leggen : moeilijker dan dat is het echt niet.
Kartonmodellen van alle mogelijke onderwerpen werden reeds in de late jaren 1800 gedrukt. Vliegtuigmodellen werden vrij populair in de jaren ‘30 maar het echte hoogtepunt lag in de periode 1945-1960, waarbij vooral de oostbloklanden veel bouwplaten produceerden. De lage inkomens in verhouding tot de relatief hoge prijzen voor plastic waren inderdaad een rem op de plasticmodelbouw in die landen, zodat men zich op een goedkoper alternatief ging richten. Ook heden ten dage komen er nog veel, meestal mooi gedetailleerde, vliegtuigmodellen uit het voormalige oostblok, meestal op schaal 1/33 maar soms ook op 1/25 of 1/50.
De komst van het internet heeft sinds de jaren ‘90 voor een stevige heropleving van de kartonmodelbouw gezorgd. Modellen worden steeds meer aangeboden als digitale download, al dan niet tegen betaling, waarbij het afdrukken aan de potentiële bouwer wordt overgelaten.
Ontwerpers verspreid over de ganse wereld zorgen voor een regelmatige toevloed aan modellen die zowat aan ieders wensen kunnen voldoen. Je kan geen onderwerp bedenken of er bestaat wel een kartonmodel van. In het kader van dit artikel is het natuurlijk de luchtvaart die ons het meest interesseert. Net als in de plastic modelbouw is er een groot aanbod aan klassiekers zoals de Fokker Dr.1, P-51 Mustang, F-15 Eagle, enz… , maar tevens zijn er modellen beschikbaar van minder gekende toestellen zoals de Abrams Explorer, Northrop Delta, diverse sportvliegtuigen en zwevers, enz…
Zoals eerder gezegd is het de bedoeling dat de modelbouwer zijn gedownloade model zelf gaat afdrukken. Dit levert een interessante mogelijkheid op : in plaats van vastgepind te zitten op de schaal die de ontwerper van het kartonmodel voor ogen had kan je je model herschalen en afdrukken op gelijk welke schaal. Zelf bouw ik al mijn modellen op schaal 1/72, wat in veel gevallen een herschalen bij het afdrukken noodzakelijk maakt. Zo wordt een model dat op schaal 1/48 ontworpen is bij het adrukken herschaald naar 1/72 via de eenvoudige bewerking 48/72 = 0.6667, hetzij een schaalfactor 66.67%.
Een tweede bijwerking van de digitale downloads : mits enige kennis van fotobewerkingssoftware kan je het kleurenschema en/of de markeringen van het gedownloade model herwerken om een eigen versie te creëeren. Of je gaat een stapje verder met extra onderdelen om een model beter gedetailleerd te maken. Het ultieme is natuurlijk dat je uiteindelijk zelf je modellen gaat ontwerpen, waarbij je op basis van een goede 3-aanzichtstekening alle onderdelen als het ware op het computerscherm gaat ontvouwen om zo tot een nieuw model te komen.
Zo is het bij mij dus ook gelopen : ik ben begonnen met het bouwen van modellen zoals via internet aangeboden, daarna ben ik aan de modelbestanden gaan prutsen om kleuren en markeringen aan te passen, en intussen ontwerp ik zelf modellen. Hierbij heb ik uiteraard extra aandacht voor Belgische toestellen (zoals de SV-4) maar ook vliegtuigen van andere origine met Belgische kentekens zitten in mijn collectie.
De meeste van deze modellen zijn beschikbaar onder de “merknaam” Design Group Alpha (DGA), een internationaal groepje (Canada, USA, Duitsland) niet-professionele ontwerpers van kartonmodellen van hoofdzakelijk vliegtuigen. Samen bieden we onze modellen aan via het commerciele platform van Ecardmodels.com. Hierbij wordt benadrukt dat de opbrengst van onze verkochte modellen integraal aan luchtvaartmusea geschonken wordt en dat de leden van Design Group Alpha volledig belangeloos en op vrijwillige basis werken (werken = zich amuseren !).
Interesse ? Kijk eens op ECARDMODELS waar een groot aantal modellen van mezelf en de andere leden van Design Group Alpha voor een zeer schappelijke prijs beschikbaar zijn.
Om alle verwarring te vermijden :
- Ecardmodels.com is een platform waarop kartonmodellen van alle mogelijke aard te koop worden aangeboden. Na bestelling en betaling krijgt de koper per email een link om het model te downloaden. Een email aan Ecardmodels wordt snel en efficiënt beantwoord bij eventuele problemen (hou rekening met het tijdsverschil USA/West-Europa).
- DGA heeft geen enkele binding met Ecardmodels behalve het feit dat onze kartonmodellen er te koop worden aangeboden.
- DGA is geen “vereniging” in de ware zin van het woord, maar een internationaal groepje met dezelfde interesse in vliegtuigen en kartonmodelbouw bestaande uit Amerikanen, Canadezen, Duitsers, en ondergetekende als enige Belg. De opbrengst van de verkoop van onze modellen wordt geschonken aan luchtvaartmusea (meest recent : Piper Aviation Museum in Lock Haven en Canadian Museum of Flight in Langley).
- De door DGA (en de meeste andere ontwerpers van kartonmodellen) aangeboden modellen zijn vooraf ingekleurd, vandaar het grote aanbod aan verschillende versies per vliegtuigtype. De kartonmodellen worden als zelf uit te printen bouwplaten gedownload, waarna de koper de onderdelen uitknipt, vormt en samenkleeft tot een hopelijk fraai model. Foutje bij het knippen, onderdelen hopeloos verknoeid met lijm, niet tevreden met het resultaat ? Geen probleem, gewoon de pagina opnieuw uitprinten en het probleem is zo rechtgezet.
(Artikel & Illustraties : Guido Van Roy)
Klik op de eerste foto voor een fotoreeks van kartonmodellen uit mijn verzameling, bestaande uit zowel gedownloade als zelf ontworpen of ingekleurde modellen. Klik op de tweede foto om een bouwplaat van een Druine Turbulent in LUNAK kleuren te downloaden. Veel bouwplezier !
Bij het lezen van de titel zie ik al meteen een aantal gefronste wenkbrauwen. Modelbouw, ok… maar karton ? Ik had ook serieuze twijfels toen ik min of meer bij toeval op internet enkele gratis downloadbare vliegtuigmodellen vond. Men weze gewaarschuwd : knip en plak uw eerste model in elkaar en je bent vertrokken voor vele (vele !) uurtjes knutselplezier !
Maar wat moet je je nu van kartonmodelbouw eigenlijk voorstellen ? Kort gezegd : dit varieert van supersimpel en nauwelijks de naam schaalmodel waardig, tot supergedetailleerd en amper te onderscheiden van de betere plastic bouwdozen. Concreet bestaat een kartonmodel uit 1 of meerdere bouwplaten, waarop alle benodigde onderdelen (meestal) voorgekleurd afgedrukt staan. Nauwkeurig uitknippen, op de juiste manier plooien en vormgeven, spaarzaam lijm aanbrengen, geduld aan de dag leggen : moeilijker dan dat is het echt niet.
Kartonmodellen van alle mogelijke onderwerpen werden reeds in de late jaren 1800 gedrukt. Vliegtuigmodellen werden vrij populair in de jaren ‘30 maar het echte hoogtepunt lag in de periode 1945-1960, waarbij vooral de oostbloklanden veel bouwplaten produceerden. De lage inkomens in verhouding tot de relatief hoge prijzen voor plastic waren inderdaad een rem op de plasticmodelbouw in die landen, zodat men zich op een goedkoper alternatief ging richten. Ook heden ten dage komen er nog veel, meestal mooi gedetailleerde, vliegtuigmodellen uit het voormalige oostblok, meestal op schaal 1/33 maar soms ook op 1/25 of 1/50.
De komst van het internet heeft sinds de jaren ‘90 voor een stevige heropleving van de kartonmodelbouw gezorgd. Modellen worden steeds meer aangeboden als digitale download, al dan niet tegen betaling, waarbij het afdrukken aan de potentiële bouwer wordt overgelaten.
Ontwerpers verspreid over de ganse wereld zorgen voor een regelmatige toevloed aan modellen die zowat aan ieders wensen kunnen voldoen. Je kan geen onderwerp bedenken of er bestaat wel een kartonmodel van. In het kader van dit artikel is het natuurlijk de luchtvaart die ons het meest interesseert. Net als in de plastic modelbouw is er een groot aanbod aan klassiekers zoals de Fokker Dr.1, P-51 Mustang, F-15 Eagle, enz… , maar tevens zijn er modellen beschikbaar van minder gekende toestellen zoals de Abrams Explorer, Northrop Delta, diverse sportvliegtuigen en zwevers, enz…
Zoals eerder gezegd is het de bedoeling dat de modelbouwer zijn gedownloade model zelf gaat afdrukken. Dit levert een interessante mogelijkheid op : in plaats van vastgepind te zitten op de schaal die de ontwerper van het kartonmodel voor ogen had kan je je model herschalen en afdrukken op gelijk welke schaal. Zelf bouw ik al mijn modellen op schaal 1/72, wat in veel gevallen een herschalen bij het afdrukken noodzakelijk maakt. Zo wordt een model dat op schaal 1/48 ontworpen is bij het adrukken herschaald naar 1/72 via de eenvoudige bewerking 48/72 = 0.6667, hetzij een schaalfactor 66.67%.
Een tweede bijwerking van de digitale downloads : mits enige kennis van fotobewerkingssoftware kan je het kleurenschema en/of de markeringen van het gedownloade model herwerken om een eigen versie te creëeren. Of je gaat een stapje verder met extra onderdelen om een model beter gedetailleerd te maken. Het ultieme is natuurlijk dat je uiteindelijk zelf je modellen gaat ontwerpen, waarbij je op basis van een goede 3-aanzichtstekening alle onderdelen als het ware op het computerscherm gaat ontvouwen om zo tot een nieuw model te komen.
Zo is het bij mij dus ook gelopen : ik ben begonnen met het bouwen van modellen zoals via internet aangeboden, daarna ben ik aan de modelbestanden gaan prutsen om kleuren en markeringen aan te passen, en intussen ontwerp ik zelf modellen. Hierbij heb ik uiteraard extra aandacht voor Belgische toestellen (zoals de SV-4) maar ook vliegtuigen van andere origine met Belgische kentekens zitten in mijn collectie.
De meeste van deze modellen zijn beschikbaar onder de “merknaam” Design Group Alpha (DGA), een internationaal groepje (Canada, USA, Duitsland) niet-professionele ontwerpers van kartonmodellen van hoofdzakelijk vliegtuigen. Samen bieden we onze modellen aan via het commerciele platform van Ecardmodels.com. Hierbij wordt benadrukt dat de opbrengst van onze verkochte modellen integraal aan luchtvaartmusea geschonken wordt en dat de leden van Design Group Alpha volledig belangeloos en op vrijwillige basis werken (werken = zich amuseren !).
Interesse ? Kijk eens op ECARDMODELS waar een groot aantal modellen van mezelf en de andere leden van Design Group Alpha voor een zeer schappelijke prijs beschikbaar zijn.
Om alle verwarring te vermijden :
- Ecardmodels.com is een platform waarop kartonmodellen van alle mogelijke aard te koop worden aangeboden. Na bestelling en betaling krijgt de koper per email een link om het model te downloaden. Een email aan Ecardmodels wordt snel en efficiënt beantwoord bij eventuele problemen (hou rekening met het tijdsverschil USA/West-Europa).
- DGA heeft geen enkele binding met Ecardmodels behalve het feit dat onze kartonmodellen er te koop worden aangeboden.
- DGA is geen “vereniging” in de ware zin van het woord, maar een internationaal groepje met dezelfde interesse in vliegtuigen en kartonmodelbouw bestaande uit Amerikanen, Canadezen, Duitsers, en ondergetekende als enige Belg. De opbrengst van de verkoop van onze modellen wordt geschonken aan luchtvaartmusea (meest recent : Piper Aviation Museum in Lock Haven en Canadian Museum of Flight in Langley).
- De door DGA (en de meeste andere ontwerpers van kartonmodellen) aangeboden modellen zijn vooraf ingekleurd, vandaar het grote aanbod aan verschillende versies per vliegtuigtype. De kartonmodellen worden als zelf uit te printen bouwplaten gedownload, waarna de koper de onderdelen uitknipt, vormt en samenkleeft tot een hopelijk fraai model. Foutje bij het knippen, onderdelen hopeloos verknoeid met lijm, niet tevreden met het resultaat ? Geen probleem, gewoon de pagina opnieuw uitprinten en het probleem is zo rechtgezet.
(Artikel & Illustraties : Guido Van Roy)
Klik op de eerste foto voor een fotoreeks van kartonmodellen uit mijn verzameling, bestaande uit zowel gedownloade als zelf ontworpen of ingekleurde modellen. Klik op de tweede foto om een bouwplaat van een Druine Turbulent in LUNAK kleuren te downloaden. Veel bouwplezier !
