LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen

LUNAK
METEOROGICAL TERMINAL AVIATION ROUTINE WEATHER REPORT

Al sinds de eerste luchtsprongen van de gebroeders Wright in 1903 zijn de weersomstandigheden van het allerhoogste belang bij het vliegen. Om het even of een piloot zich even wil uitleven in een kleine ULM of dat hij, als beroepspiloot, een trans-Atlantische vlucht met een grote airliner gaat uitvoeren, het weer zal bepalen of de vlucht al dan niet kan doorgaan. Het is dus belangrijk om precieze en eenduidige weersinformatie te bekomen.
Sinds 1 januari 1968 is daarvoor wereldwijd het Metar-systeem in voege, waarbij in een duidelijk omschreven tekstformaat alle nuttige informatie is samengebracht : wind (richting en sterkte), zichtbaarheid, eventuele neerslag, wolken (dichtheid, hoogte, eventueel wolkentype), temperatuur (omgeving en dauwpunt), luchtdruk. Metar staat daarbij voor MEteorological Terminal Aviation Routine weather report, soms afgekort tot METeorological Aerodrome Report.
Mits enige oefening is deze Metar-informatie  eenvoudig te lezen en te begrijpen, maar uiteraard biedt het voorgedefinieerde formaat ook mogelijkheden tot computerverwerking waarbij alle parameters aanschouwelijk worden voorgesteld (“Metar decoder” ingeven in Google bezorgt u meteen een aantal Metar-decoderingswebsites).
Metar-informatie wordt uiteraard op de luchthavens via de meteodienst aan piloten verstrekt, maar ook online zijn deze gegevens te consulteren zoals op
de website van Flightradar24 of op andere flighttrackers.

Het leek ons nuttig om een overzichtje te geven van de informatie die een Metar-boodschap bevat. Niet enkel piloten maar ook spotters kunnen er hun voordeel uit halen: als je thuis het zonnetje ziet schijnen maar je favoriete luchthaven zit in een dichte mist weet je dat je de komende uren beter kunt thuisblijven...
Aangezien de lijst van beschikbare codes heel uitgebreid is beperken we ons bewust tot die zaken die voor België (en de ons omringende landen) het meest relevant zijn. Voor een volledig overzicht verwijzen we naar
deze website.

Het volgende voorbeeldje van een echte Metar geeft een idee van wat op het eerste zicht geheimschrift is maar in feite perfect logisch is opgebouwd :
EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
Laat ons deze code stap voor stap ontleden (rode tekst - bordeaux tekst) :

EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
ICAO code van de betreffende luchthaven (EBBR = Brussels, Belgium).

EBBR
210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
tijdstip van het Metar-rapport : dag van de huidige maand (21).
tijdstip van de observatie (06:50 Zulu/GMT).


EBBR 210650Z
21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
windrichting (210°).
windsterkte (06 knots - alternatief voor KT : MPS = meter per seconde).
Alternatief voor deze code : bij windsnelheden van 3 knots of minder wordt een code zoals bv. VRB02KT gebruikt. VRB (Variable) geeft hierbij aan dat de windrichting variabel is (VRB04KT is dus onmogelijk gezien de beperking tot 3 knots).
Bij variaties in windrichting vanaf 4 knots kan de standaard windcode in het voorbeeld hierboven gevolgd worden door een code zoals 190V250 : Variabele  windrichting tussen 190 en 250°.


EBBR 210650Z 21006KT
4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
prevailing visibility (algemene zichtbaarheid) (4000m).
We merken op dat er slechts 4 cijfers voorzien zijn voor de zichtbaarheid, die altijd in meter wordt uitgedrukt. Vanaf 10000m zichtbaarheid is men inderdaad van oordeel dat een exacte waarde weinig tot geen nut heeft in een beschrijving van het weerbeeld op of in de onmiddellijke omgeving van een vliegveld. Dit wordt weergegeven door een waarde 9999.

EBBR 210650Z 21006KT 4000
-DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
neerslagintensiteit : - (minor), blanco (normaal), + (heavy).
neerslagtype : DZ (drizzle), RA (rain), SN (snow), ...


EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ
BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
obscuration (verduistering) : FG (Fog = mist, zichtbaarheid < 1km), BR (“Brume” = mist, zichtbaarheid >1km and <5km), HZ (Haze = nevel, visibility >1km and <5km), ...

EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
cloudlayer (wolkenlaag) : FEW (slechts enkele verspreide wolken, 1/8 tot 2/8 bewolking), BKN (Broken, wolkendek met gaten of 5/8 tot 7/8 bewolking), SCT (Scattered, verspreide wolken of 3/8 tot 4/8 bewolking), OVC (Overcast, overtrokken of 8/8 bewolking), …
3 cijfers volgend op cloudlayer : hoogte van die wolken in honderden voet (003 = 00300 feet).
Kan herhaald worden met een andere hoogte indien er meerdere wolkenlagen op verschillende hoogtes aanwezig zijn. Specifiek in dit voorbeeld : verspreide bewolking (Scattered) op 300ft en wolkendek met gaten (Broken) op 500ft.
Soms volgt nog een code voor het soort wolken :  TCU (Towering Cumulus), CB (Cumulonimbus).

  
EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020 TEMPO 2500 BR
Omgevingstemperatuur (5°C). Dauwpunt (5°C). Negatieve waarden worden voorafgegaan door de letter M (bv. M01/M03 geeft aan dat de omgevingstemperatuur -1°C en het dauwpunt -3°C bedraagt.

EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05
Q1020 TEMPO 2500 BR
QNH (1020 hPa) : luchtdruk op het vliegveld in kwestie, teruggerekend naar gemiddeld zeeniveau. De hoogtemeter geeft na instelling van de QNH-waarde de hoogte van het vliegveld boven zeeniveau indien het vliegtuig zich op de grond bevindt.

EBBR 210650Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020
TEMPO 2500 BR
Temporary conditions (tijdelijke weersomstandigheden) (zichtbaarheid 2500m, mist met een zichtbaarheid tussen 1 en 5 km). Merk op dat dit gedeelte van de code optioneel is en uiteraard enkel gebruikt wordt indien toepasselijk.

In de plaats hiervan wordt soms melding gemaakt van BECMG (Becoming), een geleidelijke evolutie van de parameters zoals vermeld in het eerste deel van de Metar naar de parameters na de code BECMG. In tegenstelling tot wat er na de TEMPO code staat is dit geen tijdelijk fenomeen maar een nieuw weerbeeld dat zich in de loop van de 2 komende uren opbouwt. Als voorbeeld :
EBBR 210850Z 21006KT 4000 -DZ BR SCT003 BKN005 05/05 Q1020
BECMG 1500 BKN004
“Becoming” (evoluerend) : zichtbaarheid van 4000 naar 1500m, wolkendek van Broken op 500ft hoogte naar Broken op 400ft, van een Scattered wolkendek op 300ft is geen sprake meer. Andere parameters blijven ongewijzigd (dus nog steeds een weinig Drizzle, nevel, temperatuur en dauwpunt allebei 5°C, QNH 1020 hPa).

Andere optionele codes die aan bovenstaand voorbeeld zouden kunnen toegevoegd worden :
NOSIG : no significant changes expected within the next 2 hours (geen significante wijzigingen aan het weerbeeld te verwachten binnen de 2 uur na het observatietijdstip).
8849//91(of een vergelijkbare code) : weergave van de toestand van de runway(s) - dit valt buiten de scope van dit artikel.
CAVOK : Ceiling and Visibility OK (geen wolken onder de 5000ft, geen cumulonimbus of towering cumulus op gelijk welke hoogte, zichtbaarheid van meer dan 10km en geen significante veranderingen te verwachten).
= : einde van het Metar-bericht

Belangrijk : een Metar geeft de huidige weersomstandigheden weer op een bepaald vliegveld en wordt in principe om het uur (of in sommige gevallen om het half uur) vernieuwd. Voorspellingen worden via een ander rapport verstrekt : TAF (Terminal Aerea Forecast). Soms wordt een Metar aangevuld met een 2-uurs voorspelling gebaseerd op TAF, herkenbaar aan de code TREND gevolgd door de relevante parameters.
We maken de lezer er tevens attent op dat de USA er een aantal afwijkende codes of notaties op nahoudt.

(Gebruikte bronnen : Wikipedia, Flightradar24, Internet)

(Tekst & Foto : Guido Van Roy)

Klik op de foto hieronder voor de link naar de website van een visuele decoder.