LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen

LUNAK
BELGIAN AIR FORCE SUMMER EXPO - AWACS FAN DAY

Tijdens de Belgian Air Force Summer Expo 2024 (zie ons artikel hier) vinden er op bepaalde dagen zogenaamde “Fan Days” plaats.
Op 01/08/2024 en 02/08/2024 was het de beurt aan een NATO eenheid. Op deze Fan Day werd het Airborne Warning And Control System (AWACS) in de kijker geplaatst.

Structuur:
Het hoogste orgaan in de “chain of command” betreft de 75 jarige NATO (North Atlantic Treaty Organisation - ontstaan in 1949) met hoofdkwartier in Brussel (B), gevolgd door de SHAPE (Supreme Headquarters Allied Powers Europe - 1951) in Bergen (B). Daaronder vinden wij het NAEW&CF (Nato Airborne Early Warning and Control Force - ontstaan in 1980) dat gevestigd is in Geilenkirchen (D). Het NAEW&CF voert het commando over drie eenheden zijnde de E-3A component in het Duitse Geilenkirchen, het Mission Systems Engineering Center, eveneens gebaseerd op Geilenkirchen en de E-3D (nieuwere versie van de E-3A) component dat tot in 2021 zijn thuisbasis had op Waddington in het Verenigd Koninkrijk.
De vooruitgeschoven basissen van waarop zij kunnen opereren zijn Konya in Turkije, Aktion in Griekenland, Trapani in Italië en een vooruitgeschoven locatie in het Noorse Ørland.

Taken en Personeel:
De taken variëren van het bewaken van het luchtruim op mogelijke bedreigingen in de lucht, het in de lucht leiden en controleren van militaire operaties en oefeningen, het aansturen van jachtvliegtuigen (operaties - trainingen), de coördinatie van SAR (Search And Rescue) missies, het monitoren van alle luchtverplaatsingen, het opsporen en detecteren van eventuele gevaren op raketaanvallen en het leveren van radar-support bij maritieme operaties.
De eenheden worden bemand door 19 nationaliteiten uit de 31 landen die aangesloten zijn bij de Nato. Deze multinationale crewleden zorgen voor de continuïteit van de belangrijke taken die eigen zijn aan het NAEW&CF. 

De vloot:
De vliegtuigen, de Boeing E-3A “Sentry (schildwacht)” zijn een variant van de legendarische Boeing 707 die tussen 1955 en 1980 werden geproduceerd. Het toestel heeft een spanwijdte van 44,45 meter, is 46,68 meter lang en 12,70 meter hoog. De snelheid bedraagt zo’n 800 km/uur en het vliegtuig kan zonder bij te tanken 10 uur vliegen. Alle toestellen zijn uitgerust om in de lucht bijgetankt te worden. De operationele hoogte bedraagt 10.000 meter. Het maximum gewicht bedraagt +/- 148.000 kg.
De Doppler-radar op de romp heeft een diameter van 9,00 meter en roteert om zijn volledige as op 10 seconden. Het radarbereik van 1 toestel bedraagt 312.000 vierkante kilometer, met overlapping kunnen drie Sentry’s het volledige luchtruim van Centraal Europa bewaken.
Per toestel bestaat de minimum bezetting uit 15 crewleden de maximum bezetting uit 33 bemanningsleden.

De toekomst:
Het hoeft geen betoog dat de 14 Boeing E-3’s niet eeuwig hun taak als “de ogen in de lucht” kunnen blijven waarnemen. Daarom wordt er reikhalzend uitgekeken naar een vervanger in de richting van zes Boeing E-7A Wedgetails. De bestelling zal vermoedelijk dit jaar (2024) worden geplaatst en de eerste levering zou begin 2030 plaatvinden.
De Boeing E-7A is een variant van de civiele Boeing 737 en zal voor de uitvoering van zijn taken veel gesofisticeerder kunnen werken met een modernere hoogtechnologische radar. Het grote zichtbare verschil met de Sentry is dat de Wedgetail geen ronddraaiende radar meer zal hebben maar een rechthoekige vaste radar op een vin tussen de vleugels en de staart.
(Geraadpleegde bronnen: websites Nato - Nato Awacs - Shape en andere)

Tot slot:
Spijtig genoeg konden we geen Boeing E-3A “Sentry” op de gevoelige plaat vastleggen. Omwille van operationele dienstnoodwendigheden was er geen extra ruimte over om een toestel voor te vliegen op Beauvechain. Gezien de geopolitieke spanningen die zich wereldwijd voordoen kunnen wij daar alle begrip voor opbrengen.
Het is beter om te voorkomen dan te genezen!
Twee jaar geleden, op de Remembrance Day van onze Luchtcomponent, bracht Generaal (bd) Guido Vanhecke de noodzaak onder de aandacht om binnen defensie (NATO) steeds alert te zijn en over de nodige middelen te kunnen beschikken om snel en kordaat te kunnen optreden bij de minste bedreiging van buitenaf.
Hij omschreef dit in een duidelijke, allesomvattende metafoor:
“Het is beter op voorhand een brandverzekering af te sluiten dan er één te moeten afsluiten op het moment dat het huis al in brand staat”.

Met dank aan de mensen van de E-3A component voor de verstrekte informatie en de aangename ontmoeting.

(Tekst: Jef Pets - Foto's: Giano De Haasse, Guido Van Roy, Gunther Matterne, Jean-Paul Salden, Raymond De Clercq, Sam & Jef Pets)

Klik op de foto hierna voor de beeldmontage van deze AWACS Fan Day.